Президенти муҳтарами Туркманистон, ҷаноби Сердар Гурбангулиевич Бердимухамедов,
Муҳтарам сарони давлатҳо ва ҳукуматҳо,
Муҳтарам намояндаи воломақоми Созмони Милали Муттаҳид,
Хонумҳо ва ҷанобон!
Пеш аз ҳама, ба роҳбарияти Туркманистони дӯст ва Созмони Милали Муттаҳид барои баргузор кардани ҳамоиши муҳими байналмилалии имрӯза дар сатҳи баланди тадорукотӣ ва пазироии самимӣ изҳори сипос менамоям.
Аз лиҳози натиҷагирӣ ва таҳлили фарогири раванди татбиқи Барномаи амали Вена, солҳои 2014-2024, Конфронси имрӯза барои Гурӯҳи кишварҳои рӯ ба тараққии маҳсур дар хушкӣ аҳамияти хосса дорад.
Ин чорабинӣ имкон медиҳад, то натиҷаҳо арзёбӣ гардида, бо таваҷҷуҳ ба рафъи монеаҳои мавҷуда, самтҳои афзалиятноки сафарбар кардани саъю талошҳои минбаъдаи мо муайян карда шаванд.
Возеҳ аст, ки таъмини рушди устувор ва рафъи мушкилоти вобаста ба маҳдудиятҳои транзитӣ ва инфрасохтории кишварҳои маҳсур дар хушкӣ танҳо тавассути роҳандозии василаҳои муассир, имконпазир аст.
Мо бар он назарем, ки ташаккул ва истифодаи самараноки иқтидори долонҳои нақлиётиву транзитии ин кишварҳо дар ноил шудан ба ин ҳадафҳо мусоидат хоҳад кард.
Маҳз тавассути ҳамкориҳои боэътимод ва судманд, мо метавонем аз имкониятҳои нав барои татбиқи лоиҳаҳои муштарак дар бахши энергетика ва бунёди дигар инфрасохтори иҷтимоӣ истифода намоем.
Иштирокдорони гиромӣ,
Чуноне ки маълум аст, кишварҳои рӯ ба тараққии маҳсур дар хушкӣ, бинобар мавқеи ҷуғрофии худ, дар роҳи рушди устувор бо мушкилоти барои ин гурӯҳ хос рӯ ба рӯ мешаванд.
Дар шароити имрӯза омилҳои осебпазир бар асари ташаннуҷи геополитикӣ, буҳронҳои молияву иқтисодӣ, тағйирёбии иқлим ва дигар хавфу таҳдидҳои глобалӣ бештар таъсиргузор мешаванд.
Дар ин замина, Тоҷикистон, бо дарназардошти афзалиятнокии соҳаҳои нақлиёт ва энергетика, ба рушди босуръати ин самтҳо аҳамияти хосса медиҳад.
Кишвари мо тайи солҳои соҳибистиқлолӣ барои дастрасӣ ба ҳадафи стратегии баромадан аз бунбасти коммуникатсионӣ тадбирҳои амалӣ андешидааст.
Иқдомҳои мо дар ин ҷода дар навбати аввал ба тавсеаи имкониятҳои транзитӣ, навсозии долонҳои нақлиётӣ ва пайвастшавӣ ба шабакаҳои минтақавӣ нигаронда шуда буданд.
Дар ин замина тайи чанд соли охир дар саросари кишвар беш аз 2500 километр роҳ бозсозию бунёд гардид ва ҳудуди 40 километр нақбҳои нақлиётӣ сохта шуда, мавриди истифода қарор гирифтаанд.
Ҳамзамон бо ин, ҷиҳати ба талаботи Созмони Ҷаҳонии Савдо ва дигар меъёрҳои байналмилалӣ мутобиқ сохтан, ҳамчунин, рақамӣ намудани расмиёти тиҷоратӣ ва гумрукӣ кушишҳои пайваста ба харҷ дода мешаванд.
Дар баробари ин, Тоҷикистон, бо дарназардошти иқтидорҳои гидроэнергетикии худ, ба масоили таъмини истиқлолияти энергетикӣ ва рушди ин соҳа аҳаммияти хосса медиҳад.
Ҳоло дар Тоҷикистон 98 фоизи нерӯи барқ аз манбаъҳои обӣ истеҳсол карда мешавад ва кишвари мо аз лиҳози ҳиссаи истеҳсоли энергияи “сабз” дар ҷаҳон дар ҷойи шашум қарор дорад.
Татбиқи “Стратегияи миллии рушди иқтисоди сабз” то соли 2037 ба Тоҷикистон имкон медиҳад, ки дар оянда пурра ба истеҳсоли нерӯи барқ аз ҳисоби манбаъҳои барқароршаванда гузарад.
Албатта, барои татбиқи муассири чунин ҳадафҳои созанда сармоягузориҳои зиёд бо шумули технологияҳои пешрафтаи истифодаи босамар ва оқилонаи энергия лозим аст.
Бо дарназардошти ҳампайвандии энергетика ва тағйирёбии иқлим, метавон гуфт, ки рушди энергияи “сабз” як қадами устувору мусбат дар масири ҳифзу беҳбуди иқлим мебошад.
Пайомадҳои манфии тағйирёбии иқлим имрӯз ба иқтисоду экосистемаҳои кишварҳои мо зарари калон расонида, ҳатто ба ҳаёти одамон таҳдид мекунанд.
Тоҷикистон тайи бист соли охир дар пешбурди рӯзномаи байналмилалии обу иқлим ҳамчун кишвари пешоҳанг иштироки фаъол дорад.
Мушкилоти марбут ба об, хосатан дар кишварҳои осебпазир, аз ҷумла кишварҳои рӯ ба тараққии маҳсур дар хушкӣ, ба таври возеҳ ба назар мерасад.
Танҳо сеяки аҳолии ин кишварҳо ба оби нӯшокии бехатар дастрасӣ дорад ва қисми боқимонда дар минтақаҳои хушк ё камоб зиндагӣ ба сар мебаранд.
Бо дарназардошти ин ҳолат, мо пайваста ба зарурати андешидани чораҳои фаврӣ ва татбиқи иқдомҳои муассири муштарак дар сатҳи ҷаҳонӣ ба мақсади ҳифзи саривақтии манбаъҳои оби ошомиданӣ, бахусус пиряхҳо таъкид мекунем.
Обшавии босуръати пиряхҳо – яке аз манбаъҳои асосии оби ошомиданӣ, ҳоло ба як буҳрони глобалии замони мо табдил ёфта, дар чанд даҳсолаи охир шумораи онҳо бамаротиб коҳиш ёфтааст.
Албатта, ин ҳолат таъминоти обро халалдор ва ба амнияти озуқаворӣ таҳдид карда, ба рушди иқтисодӣ таъсири манфӣ мерасонад.
Бовар дорам, ки натиҷаҳои Конфронси байналмилалӣ оид ба ҳифзи пиряхҳо, ки соли ҷорӣ дар ҳамкорӣ бо Созмони Милал дар шаҳри Душанбе доир гардид, ба пешбурди равандҳои муҳими глобалӣ дар соҳаи обу иқлим ва рушди устувор хидмат мекунанд.
Татбиқи қатъномаи Созмони Милал дар бораи эълони солҳои 2025-2034 ҳамчун «Даҳсолаи амал оид ба илмҳои криосферӣ», ки бо ибтикори Тоҷикистон ва Фаронса қабул гардидааст, ба саъю талошҳои ҷомеаи ҷаҳонӣ дар ин ҷода мусоидат хоҳад кард.
Мо аз даъвати ҷомеаи байналмилалӣ ҷиҳати афзоиши маблағгузорӣ барои тадбирҳои марбут ба ҳифзи иқлим ва рафъи оқибатҳои офатҳои табиӣ ҷонибдорӣ мекунем.
Бовар дорам, ки натиҷаҳои талошҳои муштараки мо дар ин ҷода боз як омили муассири комёб гаштан ба Ҳадафҳои рушди устувор хоҳанд шуд.
Чунин рӯйкардҳои созанда, бешубҳа, барои ҳалли мушкилоти кишварҳои рӯ ба тараққии маҳсур дар хушкӣ ҷиҳати рафъи монеаҳо дар роҳи рушди минбаъдаи иқтисодиву иҷтимоии онҳо имкони муносиб фароҳам хоҳанд овард.
Бо чунин ниятҳои нек ба Конфронси имрӯза барори кор хоҳонам.
Аз таваҷҷуҳатон сипосгузорам.